Ocena kształtująca pozwala nam zauważać zarówno osiągnięcia, jak i braki w postępach uczniów, a co za tym idzie również w naszej pracy pośrednika przekazującego wiedzę. Taki sposób oceniania pozwala nam także zorientować się, jak możemy zwiększać osiągnięcia lub uzupełniać braki w sposób jak najbardziej efektywny tak, żeby stawały się one czynnikiem motywującym, a nie przeszkodą w przyswajaniu nowych wiadomości. Śród-semestralne i semestralne sesje klasyfikacyjne pomagają stwierdzić czy uczniowie osiągnęli cele przewidziane dla danego etapu, stanowią ewaluację pracy nauczycieli, oraz skutkują konkretną informacją dla rodziców. Dla zrealizowania wszystkich wymienionych tu zadań, niezbędne jest prawidłowe zdefiniowanie celów podstawowych i rozszerzonych oraz opracowanie programów nauczania, dostosowanych do czasu, który mamy do dyspozycji.
Ocena nie odnosi się tylko do sfery wiedzy, lecz również do poziomu przyswojenia technik pracy i nawyków, czyli stopnia rozwoju sprawności umysłowych i interioryzacji wartości. Jest oczywiste, że rozwój poznawczy i moralny nie może być mierzony tak samo obiektywnie, jak mierzy się wiadomości, które zostały zapamiętane w określonym momencie. Jednakże istotne jest również znaczenie oceny jakościowej postępów, których uczniowie osiągają w rozwoju osobistym.
Systematyczna obserwacja zachowania i pracy uczniów w różnych sytuacjach życia szkolnego jest najodpowiedniejszym narzędziem oceny tych aspektów.
